SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE
z pracy ZARZĄDU WTUTU w r. akad. 2016/2017
I.METRYCZKA:
1.Nazwa organizacji: Wawerskie Towarzystwo Uniwersytetu Trzeciego Wieku,
- Forma prawna: stowarzyszenie,
3.Rejestracja: 31. 03. 2004, KRS – 0000202244, NIP – 952 195 80 93, REGON – 015766940
- Status: Organizacja Pożytku Publicznego ( OPP ), od 06. 09. 2006,
- Siedziba: ul Żegańska 1A, 04 – 713 Warszawa,
- Członkowie na dzień 14.06.2017 – 345 osób; we wrześniu 2016 przyjęliśmy 59 nowych osób, z roku 2015/2016 nie ponowiło członkostwa osób, zmarli — osób. Wdłg płci — kobiety – – tj. %, mężczyźni — tj. %. Wdłg wieku – jesteśmy uniwersytetem dwupokoleniowym, w przedziale 50+ do 90+.
- Władze WTUTW – wybrane na kadencję 2015 – 2017 w dniu 16 czerwca 2015:
ZARZĄD: prezes – Teresa Bojanowicz, wiceprezesi — Teresa Janota i Maria Jasińska, sekretarz – Barbara Bednarska, skarbnik – Barbara Pazik – Zajer;
Zastępcy członków Zarządu: Zofia Grajwoda, Alicja Machuderska, Elżbieta Madejska, Ewa Ligęza – Sieniarska, Barbara Wilczyńska;
KOMISJA REWIZYJNA: przewodniczący – Janusz Leśniewski, zastępca — Stefan Kasprzak, członkowie: Zofia Chmielewska i Teresa Rekosz.
- RADA SŁUCHACZY – tworzą ją wybieralni starostowie grup – przewodnicząca – Iwona Wolfart, zastępca – Wanda Jabłońska.
- DZIAŁALNOŚĆ MERYTORYCZNA
Rok akademicki 2016/2017 kończy dwuletnią kadencję wybieralnych władz Uniwersytetu ( patrz: skład personalny powyżej). W ciągu kadencji nie zaszły zmiany w strukturze programu Uniwersytetu, drobne korekty wynikały z zapotrzebowania Słuchaczy na jakieś zajęcia lub braku zainteresowania dla wcześniej realizowanych.
W czerwcu 2016 roku Zarząd złożył Walnemu Zebraniu, najwyższej statutowej władzy naszego Uniwersytetu sprawozdanie merytoryczne, sprawozdanie finansowe wraz z bilansem za rok 2015 i informację finansową za I półrocze 2016. Sprawozdania zostały przyjęte a Zebranie udzieliło Zarządowi absolutorium.
Obecne sprawozdanie obejmuje rok 2016/2017 a do poprzedniego roku odwołuje się wybiórczo, dla pokazania ewentualnych zmian bądź tendencji rozwojowych.
EDUKACJA – KSZTAŁCENIE USTAWICZNE – realizowana jest poprzez: wykłady plenarne, wykłady specjalistyczne, lektoraty, zajęcia komputerowe, interdyscyplinarny program turystyczno – krajoznawczy.
Wykłady plenarne – odbyły się wszystkie zaplanowane, łącznie 31, (w roku poprzednim – 27, w ciągu kadencji – 58 ).Staraliśmy się zaspokoić oczekiwania Słuchaczy, przyblizyc wiedzę pomocną w lepszej orientacji we współczesnym świecie, w zrozumieniu samego siebie i przydatną do radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Zrealizowaliśmy następujące cykle tematyczne: varsavianistyczny (3 w.- wykładowca – red. Jerzy S. Majewski), muzykologiczny ( 7, — dr. Igor Pogorzelski), podróżniczy ( 3, mgr Michał Szulim). W semestrze zimowym dużo czasu i uwagi poświęciliśmy problematyce obywatelskiej. Wysłuchaliśmy 3 wykładów i uczestniczyliśmy w dwóch seminariach poświęconych konstytucji jako ustawie zasadniczej ( prof. Tomasz Słomka ). O sprawach Wawerskich, bezpośrednio nas dotyczących mówił burmistrz Dzielnicy pan Łukasz Jezierski. W semestrze letnim dominowały nauki przyrodnicze – medyczne – 3 bardzo przydatne wykłady dotyczące fałszowania leków , suplementów i kosmetyków ( prof. Zbigniew Fijałek) , nowych możliwości w leczeniu cukrzycy ( dr. Magdalena Wujec ) oraz specyfiki opieki geriatrycznej ( dr Agata Rynkun ). — Biologiczne (4, dr Paweł Boguszewski) poświęcone ewolucji, fizjologii i zmianom patologicznym mózgu, układu ruchu, układu nerwowego a także współczesnym technicznym sposobom usprawniania uszkodzonych narządów. Geologia — (2w –Dzieje wody i Z ziemi i powietrza plynie samo zdrowie -prof. Andrzej Kozłowski). Jedno ze spotkań w czasie wykładowym poświęcone było sprawom obywatelskim. Gościliśmy przedstawicieli Krajowego Biura Wyborczego — p. dyr. Lorenca i p. Annę Gozdon. Uzyskaliśmy obszerną wiedzę na temat technicznej, organizacyjnej strony wyborów ale przede wszystkim testowaliśmy formę Karty wyborczej. Druga część spotkania poświęcona była projektom Miasta adresowanym do seniorów. Oferty i oczekiwania wobec seniorów przestawiły pracownice Centrum Komunikacji Społecznej i Urzędu Dzielnicy Wawer. Wartością dodaną była możliwość poznania wybitnych osobowości polskiej nauki ale także młodych ludzi u progu naukowej kariery, pasjonujących się swoją pracą i świetnie zapowiadających się popularyzatorów wiedzy. Średnia frekwencja – 90 osób.
Wyklady sfinansowane z dotacji m. st. Warszawa z niewielkim udziałem srodków własnych UTW.
Wykłady specjalistyczne – pomyślane były dla mniejszej liczby Słuchaczy zainteresowanych konkretnym obszarem nauki i kultury. W Muzeum Narodowym wysłuchaliśmy 8 monograficznych wykładów poświęconych wybitnym europejskim malarzom ( frekwencja ok.30 osób), w Muzeum Ziemi – 2 wykłady dotyczące ewolucji naszej planety ( frekwencja – kilkanaście osób). 22 czerwca będziemy w Wilanowie. Finansowanie – dotacja Miasta.
Lektoraty – kontynuowało pracę 7 grup j. angielskiego ( na wszystkich poziomach trudności ), 1 grupa j. hiszpańskiego i 1 gr. J. rosyjskiego (konwersatoryjna, nieodpłatna dla słuchaczy ). Grupa j. niemieckiego spadła liczebnie i przekształciła się w nieliczny zespół konwersacyjny, nieodpłatny dla Słuchaczy. Języków uczyło się ponad 40% wszystkich słuchaczy ( 140 osób ). Bardzo cieszy tak duże zainteresowanie, ponieważ nie tylko zdobywamy umiejętności podnoszące pewnośc siebie ale jesteśmy w ciągłym treningu umysłowym pozwalającym zachować sprawność intelektualną ponad wiek metrykalny. Finansowanie – dotacja Miasta i wpłaty uczestników zajęć.
Warsztaty komputerowe – pracowały dwie grupy zaawansowane łącznie 18 osób. Nie udało się nam umieścić osób początkujących w stosownym miejskim programie . Finansowanie –j.w.
Poniedziałkowe podwieczorki – pilotażowo wprowadziliśmy tę formę pracy w r.akadem. 2015/16. Z założenia miała ona charakter interdyscyplinarny – edukacyjny i integracyjny. W kończącym się roku spotkaliśmy się 12 razy . Zdobyliśmy informacje na temat teleopieki, dwa spotkania poświęciliśmy analizie zgodności różnych urzędowych orzeczeń z Konstytucją RP, 4 razy bohaterami byli nasi słuchacze i ich pasje i zainteresowania ( Basia Pazik – Zajer, bioenergoterapeutka, Duszka Świerczyńska – podróżniczka, Janusz Leśniewski – pasjonat historii, Basia Wilczyńska – synoptyk/meteorolog. 6 spotkań poświęciliśmy nauce kreatywnego pisania. Frekwencja zróżnicowana od kilku do blisko 30 osób.
Tę formę pracy nadal traktujemy jako jeszcze nie optymalną. Jeżeli Słuchacze wypowiedzą się za jej kontynuacją, będziemy dopracowywali i treści i formę. Finansowanie – dotacja Miasta i grant z urzędu Wawer.
- DZIAŁALNOŚĆ KULTURALNA
Wawerskie Towarzystwo Uniwersytetu Trzeciego Wieku jest jedyną placówką w naszej dzielnicy, w której na taką skalę organizowane są zajęcia artystyczne dla seniorów.
Prowadzona w UTW działalność w w/w obszarze – samorealizacji przez aktywność artystyczną – cieszy się dużym zainteresowaniem słuchaczy.
W kończącym się roku akademickim 2016/2017 bardzo dużym powodzeniem cieszyły się zajęcia w pracowni malarskiej , tak, że zaistniała potrzeba utworzenia drugiej grupy.
Prowadząca od jesieni zajęcia p. Monika Żołędziowska wprowadziła szereg nowych technik plastycznych , co zwiększyło zainteresowanie słuchaczy .
Realizowaliśmy projekt wspierany finansowo przez Wydział Promocji Kultury Dzielnicy Wawer p.t. „ Pierwszy salon Artystyczny Seniorów ” .
Niestety otrzymane środki nie były wystarczające na planowane przedsięwzięcie.
Odbyły się jednakże dwie wystawy malarskie – pierwsza w listopadzie 2016, podczas koncertu organizowanego przez Prof. Drzewieckiego w hotelu Boss , którego beneficjentem był nasz Uniwersytet .
Druga wystawa miała miejsce w grudniu, w Wawerskim Centrum Kultury i towarzyszyła naszemu spotkaniu wigilijnemu , dzięki czemu obejrzała ją dużą liczba słuchaczy.
Zespól wokalny „Uśmiech Teściowej” miał pewne trudności ze względu na odejście paru koleżanek , ale obecnie pracuje w nowym składzie i przygotowuje występ i repertuar do wspólnego śpiewu w związku z obchodami Roku Wisły,
jaki został przyjęty uchwałą przez Sejm RP .
Wiąże się to z wystąpieniem do Urzędu Dzielnicy Wawer o tzwn. mały grant
na projekt „Wisła duszą Polski”. W zamiarze tego projektu jest powstanie prac malarskich związanych naszą piękną rzeką. Pozwoli to na częściowe pokrycie wydatków na plener w Czerwińsku, a także przygotowanie wystawy zaplanowanej podczas jednego z Koncertów Letnich organizowanych przez Falenickie Towarzystwo Kulturalne.
Podczas imprezy sportowo – kulturalnej w dniu 20 czerwca b.r. przypomnimy szereg pięknych pieśni i piosenek , z Wisłą w tle , które zaśpiewamy wspólnie . Przygotowujemy teksty dla wszystkich uczestników.
W sferze uczestnictwa w życiu kulturalnym zostało umożliwione kupno wielkiej liczby biletów ulgowych na w spektakle teatralne, muzycznych i wystawy muzealne.
Szczegółowe sprawozdanie liczbowe zostanie dodane w terminie późniejszym .
III.DZIAŁALNOŚĆ PROZDROWOTNA – z oczywistych powodów przywiązujemy do niej dużą wagę. Formy realizacji: wykłady – 7 w. omówionych powyżej, gimnastyka, gimnastyka na basenie, nordic walking, wyjazdy rehabilitacyjne do wód termalnych.
Gimnastyka – ćwiczyło 5 grup ,2 razy w tygodniu każda. Jedna grupa adresowana do sprawniejszych realizowała program zbliżony do aerobiku. Łącznie ćwiczyło ok.130 osób tj blisko 40% uniwersyteckiej populacji. Finansowanie: wpłaty Słuchaczy i dotacja m, st. Warszawa.
Gimnastyka na basenie – ćwiczyły 4 grupy łącznie 60 osób pod pieczą wykwalifikowanego rehabilitanta zatrudnionego przez Uniwersytet. Druga istotną częścia kosztów jest odpłatność za wynajem torów na basenie OSiR w Aninie. Nieco poprawiła się nasza wewnętrzna komunikacja, co skutkowało lepszym ,,obłożeniem” grup. Finansowanie: wpłaty słuchaczy i dotacja m st. Warszawa.
Nordic walking – kilkunasto osobowa grupa ( liczebność zmienna ) spotykała się raz w tygodniu na kwalifikowany spacer połączony z ćwiczeniami usprawniającymi. Tradycyjny jesienny zlot kijkarzy został, z powodów pogodowych przeniesiony na czerwiec 2015. Ale chyba trzeba rozważyć powrót do poprzedniego terminu i cieszyć się kolorową jesienią wawerskich lasów. W marcu , tradycyjnie , kijkarze uczestniczyli w imprezie pożegnania zimy organizowanej przez zaprzyjaźnioną grupę seniorow z Ursynowa na terenie parku w Powsinie. Kompleks działań N-W jest dla Słuchaczy nieodpłatny i finansowany z dotacji m.st.Warszawa oraz środków własnych Uniwersytetu.
Turnusy rehabilitacyjne w wodach geotermalnych Podhala – tradycyjnie realizowane są wiosna i jesienią, uczestniczy w nich średnio 45 osób także z poza Uniwersytetu.Są bardzo cenioną formą rehabilitacji i relaksu, spełniają dobrze ideę integracji środowiska wawerskich głównie seniorów. Pomysłodawczynią i realizatorką jest kol. Maria Pusz za co serdecznie Jej dziękujemy. Wyjazd jesienny był w niewielkim stopniu ale jednak wsparty finansowo grantem z Urzędu Dzielnicy, wyjazd wiosenny w całości sfinansowany z wpłat własnych uczestników. Wysoka i wielostronna wartość tych wyjazdów nakazywałaby ich kontynuację. Ale koszt jest dość wysoki i wzrasta i przydałoby się znaleźć zewnętrzne źródło dofinansowania.
Rajd rowerowy – wydarzenie jednodniowe i realizowane po raz pierwszy. Odbyło się 20 maja br. Uczestnicy ( 19 osób ) przejechali trasę od Karczewa lewa stroną Wisły do Siekierek, Wybór trasy nie był przypadkowy –rok 2017 jest Rokiem Wisły, włączamy się trzema wydarzeniami(w/w rajd, piknik na Romantycznej i plener malarski w Czerwińsku). Rajd miał być rownież sprawdzianem wydolności wysiłkowej słuchaczy w związku z ewentualnym wprowadzeniem tej formy aktywności jako stałej. Test wypadł bardzo dobrze, kontynuacja zależy od Słuchaczy. Pomysłodawczynią i realizatorką była kol. Barbara Wilczyńska. Nieodpłatny dla uczestników, był sfinansowany z grantu z Urzędu Dzielnicy.
- PROGRAM TURYSTYCZNO – KRAJOZNAWCZY – patrz: załacznik
- DZIAŁALNOŚĆ NA RZECZ INTEGRACJI ŚRODOWISKA SENIORALNEGO I AKTYWNOŚCI SPOŁECZNEJ —
W okresie sprawozdawczym tradycyjnie spotkaliśmy się na wspólnej Wigilii i Wielkanocnym ,,jajeczku”. Również tradycyjnie na Biesiadzie Karnawałowej. Liczny udział Słuchaczy (śr.150), serdeczny nastrój, wspólne śpiewanie i zabawa wskazują, że zbudowaliśmy uniwersytecką społeczność otwartych i przyjaznych sobie ludzi. Kulinarne atrakcje przygotowywał ten sam od lat zespół Koleżanek i Kolegów pod wodzą Hali Korpalskiej i Inki Zielińskiej. Bardzo serdecznie dziękujemy i bądżcie nam zdrowe, bo lata pracy przed Wami. Spotkania świąteczne w całości finansujemy ze środków własnych Uniwersytetu.
Biesiada karnawałowa, przed laty wymyślona i realizowana przez kol. Helenkę Lipińską ( dzięki!) od ubiegłego roku organizowana jest przez Radę Słuchaczy a personalnie odpowiada kol. Iwona Wolfart. Zabawa znakomita, odpłatność minimalna ( 20 zł) dla organizatorek serdeczne podziękowania.
Pierwszy wyjazd relaksacyjno- integracyjny nad morze do Trójmiasta odbył się w dniach 24 – 30 maja. Uczestniczyło 30 osób. Pomysłodawczyni i organizatorka – kol. Barbara Wilczyńska( serdeczne podziękowania! ). Omówimy zdobyte doświadczenia pod kątem przyszłych realizacji.
Na 20 czerwca br.zaplanowano piknik uniwersytecki na plazy Romantyczna. Program spotkania przyporządkowany jest obchodom Roku Wisły i będzie sfinansowany z dwóch grantów z Urzędu Dzielnicy.
Uniwersytet nasz jest również widoczny w społecznym życiu Dzielnicy. W r,2015/2016 uczestniczyliśmy aktywnie w tworzeniu Dzielnicowej Rady Seniorów. Została powołana w 2016 , w składzie (10 osób) mamy pięcioro naszych członków – kol.kol. Alicję Jurczyk, Jadwigę Godala, Ewę Ligęza-Sieniarską, Janinę Żórawińską i Stanisława Walentę jednocześnie przedstawiciela Wawra w Warszawskiej Radzie Seniorów.
W 2015/2016 zaangazowaliśmy się w realizację budżetu partycypacyjnego. Z wniosku kol. Elzbiety Madejskiej powstała mini sala gimnastyczna (sala 119 ) mimo zastrzeżeń bardzo dobrze służąca nam w tym roku.
Bliższa była, wręcz robocza współpraca z Zarządem Dzielnicy. Burmistrz Łukasz Jeziorski był naszym gościem dwukrotnie ( zaproszony i z własnej inicjatywy), udzielił wyczerpujących informacji o bieżących sprawach i zamierzeniach na bliską przyszłość. Otrzymaliśmy również laptop, rzutnik i ekran, tym cenniejsze, ,ze nasz sprzęt użytkujemy już 10 lat. Kolejny prezent bogate materiały na warsztaty malarskie otrzymały koleżanki malarki.
Uniwersytet nasz był wyraźnie widoczny w życiu społecznym Wawra. Licznie uczestniczyliśmy w Paradzie Niepodległości, mniej licznie (! ) w apelu w rocznicę zbrodni wawerskiej, ), w listopadzie mieliśmy wystawę malarstwa naszych koleżanek w hotelu Boss, w dniu koncertu Wawer Music Festival, którego gościem honorowym była Prezes Uniwersytetu, swoją obecność wykorzystując do prezentacji naszego stowarzyszenia.
Jesteśmy aktywnie obecni w warszawskim i krajowym życiu uniwersyteckim. Jestesmy członkiem Komisji ds. UTW w Forum Dialogu Społecznego, członkiem Ogólnopolskiego Porozumienia UTW, mamy delegata w Parlamencie Seniorów (prezes WTUTW ).
Zakończyliśmy 13 rok naszej wspólnej pracy – spokojny i intensywny.
Zarząd składa serdeczne podziękowania wszystkim Słuchaczom za całoroczna pracę z nadzieją, że bilans zysków znacznie przekracza straty. Szczególnie serdecznie dziękujemy tym z Państwa, którzy poświęcili więcej swego czasu, pomysłowości i talentu dla naszej wspólnej korzyści i satysfakcji.
Życzymy zdrowych, aktywnych i atrakcyjnych wakacji — Zarząd WTUTW.
Sprawozdanie przyjęto uchwałą z dn. 30 maja 2017r.
Załącznik :
DZIAŁALNOŚĆ TURYSTYCZNO – KRAJOZNAWCZA
W LATACH 2015 – 2017
Sprawozdanie z działalności turystyczno-krajoznawczej obejmuje okres od poprzedniego Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego, czyli od czerwca 2015 roku do czerwca 2017 roku.
II półrocze roku 2015 to trzy wyjazdy jednodniowe po Mazowszu i jeden dwudniowy po Zachodniej Lubelszczyźnie.
Jednodniowe wyjazdy to: Maciejowice (bardzo interesujące Muzeum poświęcone Tadeuszowi Kościuszce), Dęblin (Muzeum Sił powietrznych) oraz Stężyca z największą
w Europie szklarnią z plantacją róż, storczyków i anturium. Z tego wyjazdu pozostanie
w pamięci Gołąb/Dęblina z „Domkiem Loretańskim” wybudowanym w stylu renesansu niderlandzkiego na wzór budowli w Loreto. Piękno budowli podkreśla jego lokalizacja z dala od zabudowań.
Piękna wrześniowa pogoda sprzyjała pobytowi w Brochowie, Żelazowej Woli, Arkadii
i Nieborowie. Interesujący był wyjazd do Płocka gdzie w Muzeum Mazowieckim obejrzeliśmy zbiory z okresu secesji, ponadto Katedrę i ciekawą wystawę w Muzeum poświeconym Władysławowi Broniewskiemu.
W czasie dwudniowego wyjazdu zwiedziliśmy miejscowości Zachodniej Lubelszczyzny,
a więc Piotrawin, z sanktuarium św. Stanisława Biskupa, od tysiąca lat odwiedzanym przez pielgrzymów. Zarówno kościół jak i kaplica są najstarszymi i najcenniejszymi zabytkami na Lubelszczyźnie. W Opolu Lubelskim ciekawostką jest kościół, który niemalże przez dwa stulecia był świątynią protestancką. W kościele jest, jedna z trzech w Polsce, Kalwaria obiegająca prezbiterium. Natomiast Chodel szczyci się osiemnastowiecznym kościołem
z wieżą wysokości 35m dominującą w panoramie małego miasteczka. W Janowcu Lubelskim podziwialiśmy ruiny potężnego zamku obronnego wybudowanego w XVI wieku przez Firlejów. Urozmaiceniem wyjazdu był rejs po Wiśle i wieczorny spacer po Parku Czartoryskich w Puławach.
Rok 2016 to cztery wyjazdy jednodniowe i dwa wyjazdy trzydniowe.
Rok 2016 to rok Sienkiewicza – sto siedemdziesiąta rocznica urodzin pisarza i setna rocznica Jego śmierci. Przewidziano dwa wyjazdy p.t. „Śladami Sienkiewicza i nie tylko” z czego zrealizowano tylko część obejmującą pobyt pisarza w Oblęgorku w pałacyku wzniesionym ze składek społeczeństwa w darze za „krzepienie serc” Polaków w okresie zaborów. Obecnie,
w pałacyku, przekazanym przez rodzinę pisarza na Muzeum Henryka Sienkiewicza, można obejrzeć pięknie zachowane wnętrza z wydawnictwami pisarza, meblami, obrazami
i licznymi drobiazgami i podarunkami od miłośników Jego twórczości.
Po raz kolejny byliśmy w magnackiej rezydencji w Kozłówce i zachwycaliśmy się wnętrzami, które zachowały autentyczny wystrój z przełomu XIX i XX wieku. Zobaczyliśmy neobarokowe plafony, piece z miśnieńskich kafli, marmurowe kominki, kolekcję malarstwa (głównie portrety rodzinne, kopie arcydzieł malarstwa europejskiego), meble, rzeźby, kobierce, księgozbiory, porcelanę. Znakomity stan budowli i zbiorów zawdzięczamy radzieckiemu oficerowi, który zabezpieczył pałac zapobiegając zniszczeniu i grabieży.
Z innych atrakcji w Kozłówce, to wzorowana na Wersalskiej, kaplica z kopią nagrobka Zofii
z Czartoryskich Zamoyskiej oraz jedyna w Polsce Galeria Sztuki Socrealizmu. Galeria gromadzi prace z I połowy lat 50 XX wieku. Oglądając prace zgromadzone w Galerii słuchamy Międzynarodówki, fragmentów kronik filmowych i przemówień sekretarzy partii.
Wrześniowy dzień przeznaczyliśmy na zwiedzenie Instytutu Sadownictwa
i Kwiaciarstwa im. prof. Szczepana Pieniążka. Instytut mieści się w zespole parkowo – pałacowym biskupów gnieźnieńskich w Skierniewicach. Podziwialiśmy bogato zdobione
-2-
wnętrza pałacowe. Trzeba nadmienić, że w literaturze polskiej jest uwieczniony dworzec kolejowy w Skierniewicach a to dzięki postaci Stanisława Wokulskiego bohatera powieści „Lalka”. W czasie tego wyjazdu byliśmy w Miedniewicach w Sanktuarium M.B. Miedniewickiej Pani Mazowsza – we wnętrzu świątyni zaskakuje mrok, gdyż barokowe ołtarze pomalowano na czarno na znak żałoby narodowej po powstaniu styczniowym.
Jeden z trzydniowych wyjazdów obejmował Sandomierz i jego okolice.
Pięknie położone miasto posiada liczne zabytki zachwycające o każdej porze roku.
Zabytkowe jest wszystko od posadzki w sandomierskiej Katedrze do cegieł w Bramie Opatowskiej. Zachwyca również Ratusz, Katedra, Dom Długosza i jedna z głównych atrakcji w Sandomierzu Podziemna Trasa Turystyczna.
Również ciekawy jest Baranów Sandomierski, z bastionowym zamkiem magnackim. Kurozwęki to nie tylko ciekawe wnętrza pałacowe, ale przede wszystkim jedyna w Polsce hodowla bizonów amerykańskich. Stado liczy ponad 70 sztuk i co roku ogląda je około 140 tys. turystów. Następny punkt programu to ruiny jednego z najwspanialszych zamków Krzyżtopór w Ujeździe. Rozplanowanie zamku nawiązywało do kalendarza: miał on 4 wieże (pory roku), 12 wielkich sal (miesiące), 52 pokoje (tygodnie), 365 okien (dni). Ciekawostką było wyposażenie pałacu w system wentylacyjny i grzewczy. Opatowska Trasa Podziemna to jedna z najciekawszych tras w Polsce. Pod rynkiem podziemne korytarze i piwnice składów sięgają 15 m w głąb i są rozlokowane na trzech kondygnacjach.
W maju oczekiwała na nas Białowieża ze swymi atrakcjami, a więc Białowieskim Parkiem Narodowym, Rezerwatem Pokazowym Żubrów, Szlakiem Dębów Królewskich, Muzeum Przyrodniczo-Leśnym i spacerem do Rezerwatu Ścisłego. Ponadto w programie była Hajnówka z soborem św. Trójcy oraz Park Miniatur Zabytków Podlasia.
Rok 2017 (do lipca) to trzy wyjazdy jednodniowe i jeden pięciodniowy.
Pierwszy „Szlakiem Norwida” to rzecz nie tylko o Norwidzie, jego przodkach i krewnych, ale i o artystach przebywających w okolicznych dworach.
Większość dworów nie istnieje. Za cud prawdziwy można uznać fakt, że najbardziej wartościowe dwory i pałace ocalały, że są wciąż ozdobą ziemi norwidowskiej i są to: dwór
w Głuchach, pałac klasycystyczny w Dębinkach i renesansowy pałac we wsi Chrzęstne,
Dwór w Głuchach pamięta urodziny poety, kościół w Dąbrówce Jego chrzciny, kościół
w Sulejowie k/Jadowa ślub rodziców, Jana Norwida i Ludwiki ze Ździeborskich. Dla upamiętnienia tego wydarzenia odbywa się doroczny korowód weselny ze Strachówki do Sulejowa. Po śmierci matki Norwid wiele czasu przebywał w Dębinkach u swego dziada Ksawerego Dybowskiego. Na zaniedbany pałac mogliśmy popatrzeć tylko przez płot. Nie ma śladu po dworze w Wólce Kozłowskiej, gdzie mieszkał wuj, syn Filarii Sobieskiej, prababki poety, mieszkającej w swoim dworze w Strachówce (obecnie gospodarstwo agroturystyczne).
W Niegowie, kilka kilometrów od dworku w Głuchach, stoi klasycystyczny kościół i pałac obecnie posiadłość Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Samarytanek. Całe swoje życie
i działalność siostry poświęcają otaczając opieką upośledzone dzieci. Obecnie trwa proces beatyfikacyjny założycielki zgromadzenia Jadwigi Jaroszyńskiej (siostra Wincentyna)
Pałac w Chrzęsnem po remoncie został przeznaczony na powiatowe centrum kultury. W XIX wieku właścicielem pałacu był Wincenty Koskowski. Mężem jednej z córek był malarz Miłosz Kotarbiński. Jego dzieło „Anioł na cmentarzu” oglądaliśmy w kościele
w Postoliskach. Na obrazie „Dzieci w ogrodzie” przedstawiono dwóch synów Miłosza, jednym z nich jest późniejszy filozof Tadeusz Kotarbiński, drugim przyszły aktor Mieczysław.
W pałacu przebywał również Władysław Podkowiński autor słynnego obrazu „Szał uniesień”
Zespół pałacowo – parkowy w Łochowie, niegdyś własność wuja poety Józefa Hornowskiego, obecnie jest obiektem przeznaczonym na hotel.
-3-
Drugi wyjazd był do Kazimierza Dolnego – miasta artystów i malarzy.
Pierwsze skrzypce w środowisku artystycznym miasta grał Tadeusz Pruszkowski rektor warszawskiej ASP. Życie towarzyskie zjeżdżających do Kazimierza artystów koncentrowało się w pięknej „Willi pod Wiewiórką”, gdzie mieszkali Maria i Jerzy Kuncewiczowie. Największą atrakcją Kazimierza Dolnego jest renesansowy rynek. Otaczają go z trzech stron kamienice, z XVI i XVII wieku, siedziby znamienitych rodów Górskich, Przybyłów i Celejów. W Kamienicy Celejowskiej mieści się oddział Muzeum Nadwiślańskiego gromadzący zbiory z dziedziny historii, sztuk pięknych głównie malarstwa, oraz prezentacje bieżącej twórczości miejscowego środowiska artystycznego.
Ciekawostką był spacer do najsłynniejszego wąwozu zwanego Korzeniowym Dołem. Wysokość ścian wąwozu dochodzi do kilku metrów, a na poziomie oczu mamy korzenie drzew porastających wzgórze wąwozu.
Czerwcowy wyjazd poświęciliśmy na Nadbużański Park Krajobrazowy. Byliśmy
w Kamieńczyku, Broku, Brańszczyku, Loretto, Wyszkowie i Gwizdałach, gdzie w szkole znajduje się jedyne w Polsce Muzeum Gwizdka.
Na zwiedzanie Trójmiasta przeznaczyłiśmy 7 dni. W wyjeździe tym połączono
w oryginalny sposób formę zwiedzania i wypoczynku. Oprócz czasu wolnego przeznaczonego na spacery po Sopocie, jazdę rowerami i pobyt na plaży byliśmy na trzech wycieczkach z przewodnikami. Zwiedziliśmy Gdańską Starówkę, Westerplatte,
w katedrze Oliwskiej wysłuchaliśmy koncertu. Był rejs statkiem i spojrzenie na Gdynię od strony morza oraz wycieczka do Pucka i na Hel. Około 50% uczestników obejrzało Muzeum II Wojny Światowej.
W wyjazdach krajowych wzięło udział 650 osób; przejechaliśmy ok. 5450 km.
Poza wycieczkami krajowymi były wyjazdy zagraniczne. W 2015 roku do Hiszpanii pojechało, na dwanaście dni, 40 osób. Zwiedzono Madryt, Toledo Kordobę Sewillę, Gibraltar, Malagę, Granadę z Alhambrą i ogrody Generalite.
Był również jednodniowy pobyt w Rabacie (Maroko)
W roku 2016 na pięć dni do Petersburga pojechało 33 osoby.
Chociaż nie trudno policzyć liczbę uczestników wszystkich wycieczek i przejechane kilometry to dużo trudniej odnotować doznane wrażenia. Rola integracyjna naszych wspólnych wyjazdów jest ogromna.
Międzylesie, czerwiec 2017 Maria Irena Jasińska
Barbara Wilczyńska